Rối loạn hoạt động của insulin – hormone do tuyến tụy sản xuất phụ trách việc chuyển hóa đường của cơ thể là ình trạng chung của những người bị tiểu đường. Tình trạng này kéo dài làm làm tăng nguy cơ biến chứng và ảnh hưởng xấu đến nhiều vấn đề sức khỏe khác. Do đó, ngày nay phương pháp tiêm insulin đang trở thành giải pháp thiết yếu để quản lý đường huyết. Vậy khi nào bệnh tiểu đường phải tiêm insulin? Cùng Vitaligoat Diabetic khám phá trong bài viết hôm nay!
Nội dung
ToggleNhững loại insulin tiêm cho người bị tiểu đường
Insulin được sử dụng rộng rãi trong việc điều trị bệnh tiểu đường, đặc biệt là đối với những người không thể kiểm soát đường huyết bằng các phương pháp khác. Các nhà sản xuất dược phẩm đã phát triển nhiều loại insulin khác nhau với những đặc tính riêng biệt về thời gian bắt đầu tác dụng, thời gian đạt hiệu quả tối đa và thời gian kéo dài tác dụng. Việc lựa chọn loại insulin phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như loại tiểu đường, mức độ kiểm soát đường huyết mong muốn, lối sống và chế độ ăn uống của từng cá nhân.
Insulin tác dụng nhanh (Rapid-acting insulin)
Insulin tác dụng nhanh còn được gọi là insulin siêu ngắn. Đây là loại insulin bắt đầu tác dụng rất nhanh, thường chỉ trong vòng 15 phút sau khi tiêm. Hiệu quả tối đa của insulin tác dụng nhanh đạt được sau 1-3 giờ và duy trì trong khoảng 3-5 giờ.
Loại insulin này thường được sử dụng trước bữa ăn để kiểm soát đường huyết sau khi ăn, giúp ngăn ngừa tình trạng tăng đường huyết đột ngột.
Insulin tác dụng trung bình (Short-acting insulin)
Insulin tác dụng trung bình hay còn gọi là insulin ngắn. Loại insulin này có tốc độ tác dụng nhanh hơn insulin tác dụng kéo dài, nhưng chậm hơn insulin tác dụng nhanh. Thông thường, insulin tác dụng trung bình bắt đầu có hiệu quả sau khoảng 30 phút tiêm, đạt hiệu quả tối đa sau 2-4 giờ và duy trì tác dụng trong 5-8 giờ. Insulin tác dụng trung bình thường được sử dụng trước bữa ăn để kiểm soát đường huyết trong suốt bữa ăn.
Insulin tác dụng kéo dài (Long-acting insulin)
Insulin tác dụng kéo dài (hay còn gọi là insulin hoạt động dài) là loại insulin có thời gian tác dụng kéo dài nhất trong số các loại insulin hiện có. Loại insulin này bắt đầu có tác dụng từ từ, thường sau 1-2 giờ tiêm và duy trì hiệu quả trong khoảng 24 giờ. Insulin tác dụng kéo dài được sử dụng để kiểm soát lượng đường huyết ổn định trong suốt ngày đêm.
Insulin tác dụng trung gian (Intermediate-acting insulin)
Insulin tác dụng trung gian (hay còn gọi là insulin hoạt động trung bình) có thời gian tác dụng nằm giữa insulin tác dụng trung bình và insulin tác dụng kéo dài. Insulin tác dụng trung gian bắt đầu tác dụng sau 2-4 giờ, đạt hiệu quả tối đa sau 4-12 giờ và duy trì tác dụng khoảng 12-18 giờ. Loại insulin này thường được sử dụng để kiểm soát đường huyết ổn định trong cả ngày và đêm, đặc biệt là vào ban đêm.
Khi nào bệnh tiểu đường phải tiêm?
Không phải tất cả người bệnh tiểu đường đều cần phải tiêm insulin. Việc sử dụng insulin được xem xét dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm loại tiểu đường, mức độ kiểm soát đường huyết và các biến chứng liên quan. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, việc tiêm insulin là điều cần thiết để duy trì đường huyết ở mức bình thường, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm và đảm bảo sức khỏe cho người bệnh.
Tiểu đường tuýp 1
Tiểu đường tuýp 1 là một dạng tiểu đường tự miễn, trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công và phá hủy các tế bào beta trong tuyến tụy, làm giảm hoặc ngừng sản xuất insulin. Do vậy việc tiêm insulin bổ sung là phương pháp bắt buộc với người mắc loại tiểu đường này để duy trì sự sống, ổn định đường huyết và hạn chế biến chứng.
Tiểu đường tuýp 2
Tiểu đường tuýp 2 là dạng tiểu đường phổ biến nhất, thường xuất hiện ở người lớn tuổi, người béo phì và những người có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường. Trong tiểu đường tuýp 2, tuyến tụy vẫn sản xuất insulin, nhưng cơ thể không thể sử dụng insulin một cách hiệu quả, dẫn đến tình trạng kháng insulin.
Ban đầu, người bệnh tiểu đường tuýp 2 có thể kiểm soát lượng đường huyết bằng chế độ ăn uống, tập thể dục và thuốc uống mà không cần tiêm insulin. Tuy nhiên, khi các phương pháp này không còn hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định tiêm insulin để đạt được mục tiêu kiểm soát đường huyết. Việc quyết định khi nào nên tiêm insulin phụ thuộc vào mức độ kiểm soát đường huyết, các yếu tố nguy cơ và nguy cơ biến chứng của từng người bệnh.
Phụ nữ mang thai bị tiểu đường thai kỳ
Tiểu đường thai kỳ là tình trạng tăng đường huyết xảy ra trong thời kỳ mang thai. Trong thai kỳ, cơ thể người phụ nữ có nhu cầu insulin tăng lên để đáp ứng nhu cầu năng lượng cho thai nhi.
Một số phụ nữ mang thai có thể không sản xuất đủ insulin để đáp ứng nhu cầu này, dẫn đến tình trạng tiểu đường thai kỳ. Việc kiểm soát đường huyết ở phụ nữ mang thai bị tiểu đường thai kỳ rất quan trọng, nhằm đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé. Bác sĩ có thể chỉ định tiêm insulin để ổn định đường huyết, giảm thiểu nguy cơ biến chứng cho mẹ và bé.
Người bệnh tiểu đường có biến chứng
Các biến chứng của tiểu đường có thể ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể, như tim mạch, thận, mắt và thần kinh. Khi người bệnh tiểu đường đã mắc phải các biến chứng, việc tiêm insulin thường được khuyến cáo để kiểm soát đường huyết chặt chẽ hơn, hạn chế sự tiến triển của các biến chứng và bảo vệ sức khỏe.
Lưu ý khi tiêm insulin cho người tiểu đường
Tiêm insulin là một kỹ thuật đòi hỏi sự cẩn thận và chính xác để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Việc tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ, sử dụng insulin đúng cách và theo dõi đường huyết thường xuyên là những yếu tố quan trọng để đạt được kết quả tốt nhất.
Tuân thủ theo hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ khi tiêm insulin
Mỗi bệnh nhân tiểu đường có nhu cầu insulin khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi, tình trạng sức khỏe, chế độ ăn uống và mức độ hoạt động thể chất. Bác sĩ sẽ chỉ định liều lượng phù hợp để đảm bảo cơ thể nhận đủ insulin mà không bị quá liều hoặc thiếu hụt. Việc có sự tư vấn và giám sát của bác sĩ chuyên môn sẽ tối ưu hóa hiệu quả điều trị và giảm nguy cơ tác dụng phụ sau khi tiêm.
Sử dụng đúng loại insulin và liều lượng
Liều lượng insulin nên được bác sĩ chỉ định dựa trên tình trạng sức khỏe, mức độ kiểm soát đường huyết và nhu cầu của từng người bệnh.Người bệnh không được tự ý điều chỉnh liều lượng insulin mà chưa có sự đồng ý của bác sĩ vì điều này có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như hạ đường huyết hoặc tăng đường huyết.
Chọn vị trí tiêm phù hợp
Insulin có thể được tiêm vào các vùng da như bụng, đùi, mông và cánh tay trên. Cần luân phiên vị trí tiêm trong mỗi lần tiêm để tránh gây tổn thương da và tăng khả năng hấp thu insulin.
Làm sạch vùng da trước khi tiêm
Vùng da để tiêm cần được sạch sẽ, không bị tổn thương hoặc sưng tấy. Cần làm sạch vùng da bằng nước ấm và xà phòng trước khi tiêm để ngăn ngừa nhiễm trùng. Đồng thời, sử dụng bông cồn để lau sạch vùng da tiêm trước khi chích kim.
Giữ vệ sinh kim tiêm và dụng cụ tiêm
Kim tiêm và dụng cụ tiêm phải được khử trùng kỹ lưỡng trước và sau mỗi lần sử dụng. Không nên tái sử dụng kim tiêm vì điều này có thể gây nhiễm trùng và lây lan vi khuẩn.
Nên tiêm insulin vào thời điểm nào trong ngày?
Thời điểm tiêm insulin rất quan trọng để kiểm soát đường huyết hiệu quả. Tùy thuộc vào loại insulin và mục đích sử dụng, bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh tiêm insulin vào các thời điểm khác nhau trong ngày, nhằm đạt được hiệu quả tối ưu và tránh tình trạng đường huyết tăng hoặc giảm bất thường.
Insulin tác dụng nhanh
Insulin tác dụng nhanh thường được tiêm ngay trước bữa ăn, hoặc trong vòng 15 phút trước khi ăn, để kiểm soát đường huyết sau khi ăn. Việc tiêm insulin tác dụng nhanh trước bữa ăn giúp ngăn ngừa tình trạng tăng đường huyết đột ngột sau khi ăn.
Insulin tác dụng trung bình
Insulin tác dụng trung bình thường được tiêm trước bữa ăn hoặc vào buổi sáng sớm để kiểm soát đường huyết trong cả ngày.
Insulin tác dụng kéo dài
Insulin tác dụng kéo dài thường được tiêm vào buổi tối hoặc buổi sáng sớm để duy trì lượng đường huyết ổn định trong suốt ngày đêm.
Việc tiêm insulin tác dụng kéo dài vào buổi tối giúp kiểm soát đường huyết ổn định trong suốt đêm, giảm nguy cơ hạ đường huyết khi ngủ dậy.
Hướng dẫn tiêm insulin đúng cách
Tiêm insulin đúng cách là một kỹ thuật quan trọng trong việc kiểm soát đường huyết, giúp người bệnh đạt được kết quả điều trị tốt nhất và ngăn ngừa các biến chứng.
Chuẩn bị trước khi tiêm
Trước khi tiêm insulin, người bệnh cần chuẩn bị đầy đủ các vật dụng cần thiết, như:
- Insulin đúng loại và liều lượng theo chỉ định của bác sĩ.
- Kim tiêm và ống tiêm đã được khử trùng.
- Bông cồn.
Các bước tiêm insulin
Bước 1: Rửa tay sạch sẽ: Rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước ấm để loại bỏ vi khuẩn, ngăn ngừa nhiễm trùng.
Bước 2: Kiểm tra insulin: Kiểm tra nhãn hiệu, hạn sử dụng và màu sắc của insulin. Lắc nhẹ ống insulin trước khi sử dụng để đảm bảo insulin được phân bố đều.
Bước 3: Chọn vị trí tiêm: Chọn vị trí tiêm trên da, chẳng hạn như bụng, đùi, mông hoặc cánh tay trên. Vùng da cần sạch sẽ, không bị sưng tấy hoặc tổn thương.
Bước 4: Làm sạch vùng da: Làm sạch vùng da bằng bông cồn, lau theo chuyển động tròn từ trong ra ngoài.
Bước 5: Cầm kim tiêm: Cầm kim tiêm bằng tay thuận, giữ kim tiêm theo đường thẳng đứng.
Bước 6: Chích kim tiêm vào da: Chích kim tiêm vào da một cách nhẹ nhàng, nhanh chóng và dứt khoát.
Bước 7: Tiêm insulin: Nhẹ nhàng ấn xuống piston để tiêm insulin vào da. Tiêm chậm rãi để insulin được hấp thụ từ từ.
Bước 8: Rút kim tiêm: Nhẹ nhàng rút kim tiêm ra khỏi da, sau đó ấn bông cồn lên vị trí tiêm để ngăn ngừa chảy máu.
Bước 9: Vứt bỏ kim tiêm: Vứt bỏ kim tiêm và dụng cụ tiêm đã qua sử dụng vào thùng rác chuyên dụng để tránh nguy cơ gây hại cho người khác.
Giải đáp thắc mắc liên quan chủ đề “khi nào bệnh tiểu đường phải tiêm”
Việc tiêm insulin mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh tiểu đường, nhưng cũng gây ra một số băn khoăn và lo lắng cho những người mới bắt đầu sử dụng insulin. Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp liên quan đến việc tiêm insulin và giải đáp của các chuyên gia y tế.
Tiêm insulin có đau không?
Hầu hết người bệnh đều cảm thấy một cảm giác hơi nhói khi kim tiêm đâm vào da. Tuy nhiên, cảm giác này rất nhanh chóng qua đi và không gây ra đau đớn nhiều. Bác sĩ có thể tư vấn cho người bệnh sử dụng kim tiêm nhỏ hơn hoặc các kỹ thuật tiêm giảm đau để giảm thiểu cảm giác khó chịu.
Việc lựa chọn kim tiêm phù hợp, kỹ thuật tiêm đúng cách và tâm lý thoải mái cũng ảnh hưởng đến mức độ đau khi tiêm.
Tiêm insulin và uống thuốc cái nào tốt hơn?
Việc lựa chọn giữa tiêm insulin và uống thuốc phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như loại tiểu đường, mức độ kiểm soát đường huyết, các biến chứng và tình trạng sức khỏe của từng người bệnh. Đối với người bệnh tiểu đường tuýp 1, insulin là lựa chọn duy nhất để duy trì sự sống.
Đối với người bệnh tiểu đường tuýp 2, ban đầu có thể sử dụng thuốc uống để kiểm soát đường huyết. Tuy nhiên, nếu thuốc uống không còn hiệu quả, tiêm insulin sẽ là lựa chọn tốt hơn để đạt được mục tiêu kiểm soát đường huyết.
Tiêm insulin thường được xem là phương pháp hiệu quả hơn trong việc kiểm soát đường huyết và ngăn ngừa biến chứng.
Tiêm insulin kéo dài tuổi thọ được bao lâu?
Việc tiêm insulin không phải là phương pháp để kéo dài tuổi thọ. Insulin chỉ là một phần trong kế hoạch điều trị bệnh tiểu đường, giúp kiểm soát đường huyết và ngăn ngừa biến chứng. Tuy nhiên, việc kiểm soát đường huyết hiệu quả bằng insulin giúp giảm thiểu nguy cơ mắc các biến chứng của tiểu đường, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ.
> Xem thêm:
- Bệnh tiểu đường có di truyền không? Tỷ lệ di truyền
- Người bị tiểu đường nhổ răng được không? Những điều cần lưu ý
Kết luận
Như vậy, khi nào bệnh tiểu đường phải tiêm insulin là một câu hỏi quan trọng mà nhiều người bệnh và người nhà quan tâm. Việc tiêm insulin thường được cân nhắc trong các trường hợp như tiểu đường tuýp 1, tiểu đường tuýp 2 không đáp ứng với thuốc uống, phụ nữ mang thai bị tiểu đường thai kỳ và người bệnh tiểu đường có biến chứng.
Tiêm insulin đúng cách, kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và theo dõi sức khỏe định kỳ là những yếu tố quan trọng giúp người bệnh kiểm soát đường huyết, ngăn ngừa biến chứng và duy trì chất lượng cuộc sống.